مطالعه زمينشناسي و پترولوژي مجموعه شوشونيتي منطقه قلعه خرگوشي (سرو بالا ـ غرب استان يزد)
18/12/1375
منطقه قلعه خرگوشي در شمال شرق باتلاق گاوخوني ، و در غربيترين نقطه استان يزد واقع گرديده است . در اينمنطقه يك مجموعه ولكانيك شوشونيتي رخنمون خوبي را از خود نشان ميدهد. اين مجموعه ولكانيك شوشونيتي متعلق به ائوسن بالائي بوده و مربوط به فاز پنجم ولكانيسم ائوسن ميباشد . درزمان اليگو ـ ميوسن نيز يك توده گرانيتي به درون مجموعه شوشونيتي نفوذ نموده است . در اين مجموعه شوشونيتيتمام سنگهاي متعلق به يك سري ماگمائي شوشونيتي شامل آبسار و كيت ، شوشونيت ، باناكيت و توسكانيت را ميتوانمشاهده نمود. مطالعات پترولوژي و ژئوشيمي نشان ميدهد كه ماگماي مادر اين سنگها از يك جبه غني شده بدست آمده وسنگ منشأ آنها نيز يك گارنت پريدوتيت متازوماتيز شده است . از 5 ـ 3 درصد ذوب بخشي سنگ منشأ ، يكآلكالي بازالت حاصل گرديده كه به سمت ترازهاي بالاتر حركت كرده و باعث آناتكسي پوسته قارهاي گرديده است .در اثر اين ذوب و آناتكسي ، يك گرانيت آناتكتيك ايجاد گرديده كه بعلت اختلاف دانسيته آن با دانسيته مذابشوشونيتي از درون ماگماي شوشونيتي به سمت بالا حركت مينمايد . مذاب گرانيتي در حين عبور از درون مذابشوشونيتي يكسري تبادلات يوني با آن انجام ميدهد.(مثلاً سديم ، سيليس و آب از دست داده و در عوض پتاسيمدريافت ميكند) ولي بعلت اختلاف دانسيته با آن اختلاط حاصل نميكند . شواهد اين داد و ستدهاي عناصر را درمطالعات پتروگرافي بخوبي ميتوان مشاهده نمود (مثلاً تبديل شدن لوسيت به آنالسيم ، آنالسيم به آلبيت ، سانيدين بهآلبيت و آنورتوكلاز ، و ...). ماگماي شوشونيتي نيز در اثر تفريق به آبسار و كيت ، شوشونيت و باناكيت تبديل ميشود .بعلت نزديكي دانسيته مذاب گرانيتي با دانسيته قسمتهاي بالائي با ناكيتها اين دونوع مذاب با يكديگر اختلاط حاصلكرده و توسكانيتها را ايجاد مينمايند . بنابر اين توسكانيتها در حقيقت باناكيتهاي حاوي باندهاي گرانيت هستند .در اين تحقيق اصطلاح توسكانيت يك اصطلاح ژئوشيمي است نه يك اصطلاح پترولوژيك . در نهايت يك اتاقماگمائي شامل مذابهاي آبساروكيتي شوشونيتي ، باناكيتي و توسكانيتي ايجاد ميشود كه بسته به محل شكافته شدن آنتوسط گسلها و شكافها اين مذابها به نسبت و ترتيبهاي مختلفي بر روي سطح زمين فوران مينمايند . بعداً در زماناليگو ـ ميوسن نماينده اين گرانيت مخلوط شده با ماگماي شوشونيتي ، بصورت يك توده نفوذي در درون سنگهايمنطقه نفوذ مينمايد
- بازدید: 6451