پترولوژي سنگ هاي آتشفشاني ائوسن در شمال منطقه انارک (شمال شرق استان اصفهان)

سنگ هاي آتشفشاني به سن ائوسن در شمال منطقه انارك به صورت پراكنده ديده مي شوند. اين سنگ ها شيست ها و افيوليت هاي عشين - زوار و انارك را قطع نموده اند اما آنها را دگرگون نساخته اند. رخنمون اين سنگ ها عمدتا از روند گسل هاي منطقه تبعيت مي كند. از نظر تركيب كاني شناسي و ژئوشيميايي، سنگ هاي مورد مطالعه در محدوده آندزي بازالت و آندزيت، تا داسيت و ريوليت قرار مي گيرند. اين سنگ ها عمدتا حاوي فنوكريست هاي، آمفيبول و پلاژيوكلاز هستند كه در زمينه اي ميكرو كريستالين و ميكروليتي قرار دارند. سنگ هاي آندزيتي و آندزي بازالتي منطقه مورد مطالعه به فراواني حاوي انكلاو هايي هستند كه غني از آمفيبول مي باشند. انكلاو هاي موجود در سنگ هاي آتشفشاني مورد مطالعه به دو گروه عمده تقسيم مي شوند. يكي انكلاو هاي هموژن از نوع آلومورف ها و ديگري انكلاو هاي انالوژن. محل تماس اين انكلاوهاي آلومورف با سنگ آتشفشاني ميزبان كاملا متعادل بوده و اثري از حاشيه هاي واكنشي ديده نمي شود. برخي از اين نوع انكلاوها (آلومورف ها)، جهت يافتگي ترجيهي از خود نشان مي دهند كه خود اين بافت، ماهيت متفاوتي را براي ژنز آن معرفي مي كند. پلاژيوكلازهاي موجود در انكلاو آمفيبوليتي ماكل هاي دگرشكلي را نيز نشان مي دهند. بررسي هاي زمين دماسنجي زوج فنوكريست هاي در تعادل آمفيبول و پلاژيوكلاز نشان مي دهد كه دماي تبلور اين فنوكريست ها در حدود 835 تا 925 درجه سانتي گراد مي باشد. نتايج بارومتري آمفيبول ها بر اساس مقدار Al موجود در آنها نشان مي دهد كه فنوكريست هاي آمفيبول در سنگ هاي آتشفشاني مورد مطالعه در محدوده فشار 19/6 تا 62/8 كيلو بار متبلور شده اند. مي توان گفت تبلور اين فنوكريست ها در دماي حدود 850 درجه سانتي گراد و در فشاري در حدود 8/7 كيلو بار صورت گرفته است. بر اساس فشار محاسبه شده، عمق اتاق ماگمايي مولد اين سنگ هاي آتشفشاني در حدود 30 كيلومتري مي باشد. شيمي سنگ هاي آتشفشاني مورد مطالعه ماهيت دو گانه اي را به نمايش مي گذارد. دياگرام هاي ژئوشيميايي دو سري ماگمايي شوشونيتي و كالك آلكالن را براي سنگ هاي مورد مطالعه نشان مي دهند. البته اين دو سري, سري هاي تيپيک نبوده و ويژگي هاي سري هاي انتقالي را دارا مي باشند. ولكانيسم ائوسن در شمال انارك مانند نوار اروميه – دختر با دو نوع سري ماگمايي متمايز مشخص مي شود. اختلاط و آلايش ماگمايي دو فرايند مهم و تاثير گذار در تكامل ماگمايي هر دو سري بوده اند. البته ميزان تاثير هر يك متفاوت است. علت رخداد ولكانيسم ائوسن در انارك را مي توان به فرورانش نئوتتيس و ادامه برخورد قاره اي در زمان ائوسن نسبت داد. بر اساس روند عناصر نادر خاكي، منشا ماگما ذوب بخشي گوشته فوقاني مي باشد. شواهد پتروگرافي آمفيبوليت را به عنوان سنگ منشا احتمالي ماگما معرفي مي نمايد