بررسي پترولوژيكي سنگ هاي آتشفشاني شمال باتلاق گاوخوني (استان اصفهان)

مجموعه آتشفشاني نئوژن شمال تالاب گاوخوني كه در 120 كيلومتري شرق - جنوب شرق اصفهان قرار دارد، جزئي از زون زمين ساختي ايران مركزي است و در نوار ولكانيكي اروميه - دختر جاي گرفته است. سنگ هاي مورد مطالعه آندزي بازالت، آندزيت، داسيت و ريوداسيت نئوژن هستند كه بصورت جريان گدازه و گنبد در ميان سنگ هاي آتشفشاني ائوسن، سازند قرمز فوقاني، آبرفت هاي زاينده رود و زمين هاي باتلاقي - نمكي بزونزد دارند. از نظر حجمي سنگ هاي اسيدي بر ديگر گروه هاي سنگي برتري دارند. همچنين قسمتي از منطقه با جرياني از قطعات آتشفشاني از جنس آندزيت و داسيت پوشيده شده است. بررسي هاي كاني شناسي و ژئوشيميايي، فرايند هاي مختلف تبلور و آلايش ماگمايي را نشان مي دهند. بافت هاي نامتعادل، هميافتي درشت بلورهاي حرارت بالاي اوژيت، ارتوپيروكسن و پلاژيوكلاز بازيك و مجموعه كانيايي حرارت پايين كوارتز، پلاژيوكلاز اسيدي، هيپرستن، هورنبلند، بيوتيت و تيتانومگنتيت در سري هاي حد واسط، وجود پلاژيوكلازهاي غبار آلود و كوارتز با حاشيه واكنشي اوژيتي و كاني هاي تحليل رفته در اين سنگها، تصور آلايش ماگمايي اسيدي و بازيك را قوت مي بخشد. اين مجموعه يك سري كالكو آلكالن با پتاسيم متوسط است كه از نظر درصد سيليس بايومدالي نشان مي دهد (درصد سيليس سنگ هاي فلسيك 33/62 تا 62/72 و سنگ هاي مافيك 80/53 تا 65/56 مي باشد). نتايج حاصل از آناليز عناصر جزيي در نمودار هاي مختلف منشأ دوگانه اين سنگ ها را تأييد مي كند، بدينصورت كه سنگ هاي اسيدي از ذوب بخشي پوسته و سنگ هاي آندزي بازالتي از ذوب بخشي گوشته متاسوماتيسم شده يا مذاب گوشته اي آلايش يافته با پوسته حاصل شده اند. دگرساني پروپليتيك و آرژيليك ذخاير معدني مناسبي را در قسمتي از منطقه به وجود آورده است