مطالعه دگرگوني درجه بسيار پايين سنگ هاي ولکانيک شمال شرق کوهپايه (استان اصفهان)

ولکانيک هاي ائوسن جنوب اسدآباد در شمال شرق کوهپايه در 110 کيلومتري شمال شرق اصفهان قرار دارد. اين ولکانيک ها تحت تاثير دگرگوني درجهء بسيار ضعيف (دگرگوني هيدروترمالي) قرار گرفته و در درز و شکاف هاي آنها به ترتيب کاني هاي پرهنيت، مالاکيت و آزوريت، زئوليت، کوارتز و کلسيت متبلور شده اند. دو کاني کلريت (برونسويگايت) و آمفيبول (فرواکتينوليت) به صورت ثانويه در متن سنگ اصلي ديده مي شوند. داده هاي حاصل از آناليز ميکروپروب و مطالعات پتروگرافي نشان مي دهد که کاني هاي اصلي تشکيل دهندهء سنگ هاي منطقه شامل اوژيت و لابرادوريت بوده و زنوليت هاي مشاهده شده در آنها نيز داراي چنين ترکيبي مي باشد. مطالعات ژئوشيميايي سنگ کل نشان مي دهد که سنگ هاي اصلي تشکيل دهندهء منطقه اکثرا" از نوع بازالت آندزيتي هستند. در منطقهء مورد مطالعه 2 سري پرهنيت مشاهده مي شود: يک سري داراي برجستگي و رنگ اينترفرانس قوي تر و يک سري داراي برجستگي و رنگ اينترفرانس پايين مي باشند، که علت آن به متفاوت بودن ميزان +Fe3 در ساختار آنها برمي گردد. شواهد صحرايي و ميکروسکوپي نشان مي دهد که در اين منطقه تناوبي از ماگماتيسم بي مدال اسيدي و بازيک وجود داشته است. بررسي شيمي کاني هاي پرکنندهء درز و شکاف ها و حفرات، و شيمي ولکانيک ها نشان مي دهد که ترکيب اين دو تقريبا" به هم نزديک بوده و هر دو از عناصر Ca، Si و Al غني، از Mg و Fe تا حدي غني، از Na، K، Mn و OH تا حدي فقير و از Ti و Cr بسيار فقير مي باشند. اين مساله نشان مي دهد که ولکانيک هاي موجود در منطقه در ترکيب سيال ايجاد کنندهء کاني هاي دگرگوني، اثر داشته اند. عناصر و کاني هاي صنعتي مشاهده شده در منطقه (نظير: آهن، مس، کبالت، واناديوم، روی، توريم، اورانيوم، پرهنيت و زئوليت) از لحاظ گستردگي و فراواني قابليت استخراج را ندارند. البته عنصر طلاي موجود در منطقه و عناصری نظير کروم، نيکل، اسکانديم، آرسنيک و موليبدن از نظر اقتصادي ارزش بررسي کردن را دارند. با توجه به محاسبات انجام شده معلوم گرديد که بازالت هاي منطقه در حرارت حدود 1100 درجهء سانتي گراد، فشار 17/3 کيلوبار و در عمق حدود 11 کيلومتري تشکيل شده اند. شرايط تشکيل کاني هاي دگرگوني درجهء بسيار ضعيف شامل PH خنثي تا اندکي قليايي، CO2 پايين، حرارت 200 تا 400 درجه سانتي گراد (حدود 7/234 درجه سانتي گراد) و فشار کمتر از 3 کيلوبار (حدود 6/2 کيلوبار) مي باشد. به کمک بررسي دياگرام هاي عنکبوتي مي توان گفت که ماگماي اوليه از ذوب بخشي گوشته حاصل شده است. براساس مطالعات ژئوشيميايي و الگوهاي ارائه شده براي محيط هاي تکتونيکي مختلف، بازالت هاي منطقه در محدودهءتکتونيکي بازالت هاي قوس آتشفشاني و زون برخورد قرار مي گيرند. از نظر سري ماگمايي بازالت هاي منطقه جزء سري ماگمايي کالک آلکالن هستند.