زنجانبرها و مرمرهاي محدوده جهق- کاني شناسي و پترولوژي اسکارن ايران مركزي (جنوب کاشان)
1/4/1384
منطقة مورد مطالعه در 200 كيلومتري شمال اصفهان، در نزديكي روستاهاي جهق پايين و زنجانبر قرار گرفته است. اين منطقه بخشي از ايران مركزي بوده كه در كمربند آتشفشاني اروميه دختر واقع شده است. سنگ‌هاي آذرين منطقه را سنگ‌هاي آتشفشاني به سن ائوسن و توده‌هاي نفوذي نطنز به سن اليگوسن – ميوسن با تركيب كوارتز مونزونيت، مونزوديوريت، كوارتزديوريت و گابرو تشكيل مي‌دهد. اين توده‌هاي نفوذي بيشتر ماهيت کالکو‌آلکالن با پتاسيم متوسط و متاآلومينه دارند و آنها جزو گرانيت‌هاي نوع I و در ارتباط با منطقه فرورانش وتصادم قاره‌اي هستند. اين توده‌هاي نفوذي در آهك‌ها و دولوميت‌هاي ترياس نفوذ كرده و اسكارن‌ها، مرمرها و هورنفلس‌ها را تشكيل داده‌اند. اسكارن‌هاي منيزيم‌دار را بر حسب دگرگوني پيشرونده، مجموعة كاني‌ها و پاراژنزهاي شاخص به كلينوپيروكسن ـ پلاژيوكلاز اسكارن، فاسائيت ـ اسپينل اسكارن و گارنت ـ ديوپسيد ـ سرپانتين اسكارن و فلوگوپيت ـ ديوپسيد اسكارن، تقسيم مي‌كنند. فلوگوپيت اسكارن‌ها از گسترده‌ترين اسكارن‌هاي اين منطقه هستند و بلورهاي درشت فلوگوپيت در حفرات و شكاف‌‌ها، تشكيل شده‌اند. اسكارن‌هاي منيزيم‌دار اين منطقه در طي سه مرحله ماگمايي، بعد از ماگمايي و بعد از اسكارن‌زايي تشكيل شده است. در مرحلة پس از ماگمايي همزمان با فرايند فلوگوپيتيزاسيون، جانشيني اسكارن‌هاي منيزيم‌دار توسط اسكارن‌هاي كلسيم‌دار نيز رخ داده است. بررسي عناصر نادر خاكي توده‌هاي نفوذي منطقه و كاني‌هاي فلوگوپيت، اسپينل، گارنت، وزويانيت و اپيدوت نشان دهندة غني‌شدگي قابل ملاحظه‌اي از اين عناصر مي‌باشد زيرا جريان‌هاي درونزادي سيالات منشأ عناصر نادر خاكي اسكارن‌هاي منيزيم‌دار و اسكارن‌هاي كلسيم‌دار جانشيني مي‌باشند. اسكارن‌هاي اين منطقه از نوع اسكارن هاي آهن‌دار محسوب مي‌شوند. كانه‌هاي اين اسكارن‌ها مگنتيت، هماتيت، ايلمنيت، پيريت، كالكوپيريت، مالاكيت و آزوريت هستند. الگوي عناصر نادر خاكي كانسار آهن اسكارن‌هاي منطقه تهي‌شدگي قابل ملاحظه‌اي از نادر خاكي سبك (LREE) را نشان مي‌دهد كه ناشي از وجود رگه‌ها و رگچه‌هاي اپيدوت در منطقه و اپيدوتي‌شدن توده‌هاي نفوذي و تأثير فرايندهاي متاسوماتيسم و دگرگوني در اين منطقه مي‌باشد. ولي روند كلي عناصر نادر خاكي در كانسار مشابه تودة نفوذي بوده و نشان‌دهنده منشأيكسان آنها مي‌باشد
- بازدید: 6315
